Dit jaar stond het Wereld Alzheimercongres in het teken van hoop! De eerste succesvolle alzheimer-medicijnen verschijnen aan de horizon en we lijken een nieuw tijdperk in te gaan. Dit benoemde dr. Maria Carrillo, wetenschappelijk directeur van de Alzheimer’s Association, bij de start van het Wereld Alzheimercongres AAIC.
Wereldwijde strijd tegen dementie
Het was een spannende en inspirerende week in Amsterdam. Met 7,000 deelnemers fysiek en 3,000 deelnemers online is het AAIC-dementiecongres nog nooit zo groot geweest. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat hebben onderzoekers uit de hele wereld de laatste ontwikkelingen in hun onderzoek gepresenteerd. Afgelopen jaren zijn er veel stappen gezet in het dementieveld: binnen genetica, biomarkers, en imaging, als ook in de zorg, preventie en potentiële behandelingen. Welke mijlpalen en ontwikkelingen zijn mij het meest bijgebleven?
Ontwikkelingen
Nieuwe medicijnen
Een van de hoogtepunten is dat er naast Leqembi een nieuw medicament is met veelbelovende resultaten: donanemab. De resultaten laten zien dat deze behandeling ook het alzheimer-eiwit amyloid opruimt én de cognitieve achteruitgang remt. Het is geen genezing en het is niet risicovrij, maar het is een grote stap in de goede richting. Spannend om te zien hoe dit zich verder gaat ontwikkelen.
Nieuwe criteria
Een ander belangrijk keerpunt in het veld zijn de herziene diagnostische criteria van de ziekte van Alzheimer. De klinische diagnose werd voorheen gesteld op basis van iemands symptomen. De biologische diagnose, op basis van biomarkers, werd alleen gesteld in het kader van onderzoek. In de nieuwe criteria staat dat deze biologische diagnose ook gesteld kan gaan worden in het kader van zorg en stadiëring. Dit betekent dat iemand de biologische diagnose van de ziekte van Alzheimer kan krijgen voordat hij dementie heeft ontwikkeld. Dit is belangrijk omdat we hierdoor sneller preventieve maatregelen in kunnen zetten, en eventuele toekomstige behandelingen. Precies in lijn met het uitgangspunt van ABOARD dus!
Nieuwe biomarkers
Wat mij verder is bijgebleven, is het onderzoek naar bloed-biomarkers. Dit is een relatief nieuw maar veelbelovend veld. Het is een manier om in bloed stoffen te meten die aan kunnen geven of iemand ziek is. Sommige stoffen kunnen (potentieel) ook voorspellen hoe ernstig een ziektebeloop zal zijn, of kunnen laten zien of een behandeling werkt of niet. Een toekomst met een dergelijke bloedtest heeft meerdere voordelen: het is simpel, het is snel, en het is goedkoop.
Prijs voor prof. dr. Philip Scheltens
En om niet te vergeten, er is een prijs uitgedeeld aan prof. dr. Philip Scheltens. Hij is de oprichter en voormalig directeur van het Alzheimercentrum Amsterdam. Hij heeft de Lifetime Achievement award ontvangen voor de impact die zijn werk en onderzoek heeft geleverd aan kennis over alzheimer en dementie. Een grote eer!
Familiedag
Tot slot, om kort te benoemen, voorafgaand aan het congres vond de familiedag plaats voor een selecte groep van totaal 200 mensen. Hier werd informatie uitgewisseld tussen onderzoekers en gezinsleden uit families met erfelijke dementie. Deze uitwisseling was indrukwekkend en leek voor beide partijen zinvol. Bijzonder dat ik er ook bij mocht zijn, als jonge erfelijkheids-onderzoeker.
We gaan een nieuw tijdperk in
Al met al, een inspirerend congres waarin onderzoekers uit de hele wereld hun kennis deelden. Dit geeft energie en inspiratie om verder te gaan op de ingeslagen wegen. In verschillende onderzoeksrichtingen zijn resultaten zichtbaar en die bieden perspectief. Als onderzoekers van ABOARD dragen we hieraan bij. Ik kijk hoopvol uit naar de toekomst, met een snellere diagnose, betere prognose en een behandeling op maat. Op naar AAIC2024!