Levensvragen centraal tijdens Lunch & Learn

Levensvragen bij milde cognitieve klachten en beginnende dementie. Daarover spraken geestelijk verzorger en onderzoeker Lenneke Post en zorgconsulente Camar Bohnen tijdens de Lunch & Learn-bijeenkomst van mei bij Alzheimercentrum Amsterdam, waar experts de nieuwste inzichten delen.

Als mensen een diagnose beginnende dementie krijgen, ervaren ze rondom die diagnose vaak veel lijdensdruk. Camar Bohnen, zorgconsulente bij Alzheimercentrum Amsterdam, begint haar presentatie meteen met een voorbeeld. Ze had iemand op consult die door de diagnose zijn werk als chauffeur niet meer mocht uitoefenen. “Daar schrok hij enorm van”, vertelt ze. “Wat ga ik dan doen met mijn tijd, vroeg hij zich af. Waar haal ik nu zingeving uit? Wie ben ik als ik mijn vak niet meer kan uitoefenen?”

Ondersteuning van lotgenoten

Dat soort vragen komen wekelijks langs op de poli. Uit onderzoek van het alzheimercentrum samen met de dienst geestelijke verzorging blijkt dat een meerderheid van de mensen na een diagnose worstelt met omgang met de ziekte, de veranderde identiteit, onzekerheid en zingevingsvragen. “Daar moesten we iets mee”, zegt Camar. “Hoe kunnen we nog beter op deze vragen inspelen? Uit ons onderzoek bleek ook dat mensen behoefte hadden aan ondersteuning van lotgenoten, in de vorm van groepsgesprekken voor met name een luisterend oor en informatie. Bij die gesprekken zijn ook geestelijk verzorgers betrokken, vanuit hun expertise om te begeleiden bij zingevingsvragen.”

Open en veilige sfeer

“Ziek zijn roept veel vragen en dilemma’s op”, vertelt Lenneke. “Vragen over eindigheid, kwetsbaarheid, verlies en rouw. Wat is de zin van het leven? Wat kan en wil ik nog? Over dat soort zaken gaan we met elkaar in gesprek.” En dat blijkt goed te werken, zo blijkt uit evaluaties. “Deelnemers aan de sessies zeggen een open en veilige sfeer te ervaren en – heel belangrijk – een gevoel van verbondenheid. Je staat er niet alleen voor”, zegt Camar. “Het is fijn om ervaringen te delen met mensen die hetzelfde meemaken als jij.”

Verschillende achtergronden

En dan gaan de aanwezigen van de bijeenkomst ook zelf met elkaar in gesprek. Aan de hand van hun sleutelbos of screenshot op hun telefoon vertellen ze hun buurman-of vrouw over zichzelf. Ook hier wordt dat gewaardeerd. “Dat gaat snel hè, het gevoel dat je je veilig voelt bij elkaar”, zegt Lenneke. Uit de zaal klinkt de vraag of er bij de gesprekken ook rekening gehouden wordt met religie. “Wij sluiten aan op wat iemand inbrengt”, zegt Lenneke. “In een groep komen vaak verschillende achtergronden samen. Die mogen allemaal aan bod komen.”

Tijd is kostbaar

Tot slot vertelt een oudere dame de groep dat zij dementie niet altijd als iets negatiefs ervaart. “Het levert ook iets op. Ik heb mooie gesprekken kunnen voeren met mijn zus, die de ziekte van Alzheimer had. Tijd is ineens heel kostbaar.” Daar zijn veel mensen het mee eens. “Die vraag stellen we ook altijd tijdens de groepsgesprekken”, zegt Lenneke afsluitend. “Heeft de ziekte je ook iets gebracht? Je verandert, maar het is niet altijd alleen maar verlies. Het is waardevol om dat met elkaar te kunnen bespreken.”