SCIENCe onderzoek bestaat 10 jaar!

Alzheimer hersenschade is een voorspeller van achteruitgang naar milde cognitieve klachten en dementie. Dat is één van de bevindingen van het SCIENCe-onderzoek, dat dit jaar bij Alzheimercentrum Amsterdam haar tienjarig jubileum viert. We spraken met wetenschappelijk directeur Wiesje van der Flier.

Zo’n tien jaar geleden kreeg Wiesje van der Flier de vraag: als je mag onderzoeken wat je wilt, wat is dan je droom? Ze hoefde er niet lang over na te denken. “We wisten toen dat alzheimer al zo’n twintig jaar vóór de diagnose begint”, vertelt ze. “In deze fase, waarin hersenveranderingen sluipenderwijs optreden zonder merkbare symptomen, liggen mogelijk de sleutels tot oplossingen. Door de ziekteontwikkeling beter te begrijpen, hopen we alzheimer in de toekomst te kunnen stoppen vóórdat er sprake is van dementie.”

Partner in crime

Met dat doel voor ogen werd SCIENCe opgericht – het Subjective Cognitive Impairment Cohort. Met bijna vijfhonderd gemotiveerde deelnemers die jaarlijks worden onderzocht zijn er enorm veel gegevens verzameld over alzheimer hersenschade, leefstijl, erfelijke aanleg, cognitief functioneren en gedrag. Van der Flier: “Het zijn allemaal mensen die zich zorgen maakten over hun geheugen, maar toch goed presteren op geheugentests. We vragen hen of ze partner in crime willen worden in onze zoektocht naar antwoorden. En velen stemmen in.”

Mooie resultaten

Na tien jaar onderzoek zijn er mooie resultaten bereikt. “Alzheimer hersenschade komt voor bij ongeveer een kwart van de deelnemers”, vertelt Van der Flier. “Voor deze mensen is de kans op geheugenachteruitgang in de jaren erna groter. Dat zie je echter alleen op groepsniveau en pas op de lange termijn. Daarom is het zo belangrijk om iedereen over een langere periode te volgen.”

Ook ontdekten de onderzoekers dat bij de meeste mensen andere factoren speelden dan alzheimer hersenschade waardoor ze de geheugenpoli bezochten. Factoren zoals somberheid of slaapproblemen. De kans op achteruitgang is dan veel kleiner. “Heel belangrijk, want dit zijn oorzaken van geheugenklachten waar je wellicht iets aan kunt doen”, vertelt Van der Flier. “Aan de hand van dit ene onderzoek kunnen we heel veel aspecten van alzheimer belichten.”

Samen veel bereikt

Van der Flier hoopt dan ook dat het onderzoek verder wordt verlengd. “Maar eerst vieren we wat we samen hebben bereikt”, zegt ze tot besluit. “Op 3 juli markeren we het tienjarig bestaan van SCIENCe met een symposium, een mooi moment om samen stil te staan bij de vooruitgang en de volgende stappen in onze strijd tegen alzheimer.”

Het SCIENCe-onderzoek is mogelijk gemaakt dankzij de subsidies van het Gieskes Strijbis Fonds, Stichting Dioraphte, de Noaber foundation en het Edwin Bouw fonds.

Deelnemersverhalen

Lees het verhaal van Joke

Lees het verhaal van Henk

Lees het verhaal van Nic

Lees het verhaal van Bep

Lees het verhaal van Sonja

Lees het verhaal van Jacques