Persoonlijke ervaringen met de ziekte van Alzheimer binnen zijn familie hebben Bastiaan van Tol tijdens zijn studie geïnspireerd om bij te dragen aan het begrijpen en bestrijden van de ziekte. Dankzij een toekenning van een persoonlijke PhD-beurs van Amsterdam UMC heeft hij de kans gekregen om dit te doen. In dit blog legt hij uit wat zijn promotieonderzoek bij Alzheimercentrum Amsterdam inhoudt.
De ziekte van Alzheimer beïnvloedt bij iedereen het denkvermogen en het dagelijks functioneren, maar de snelheid waarmee dit gebeurt en de specifieke vaardigheden die als eerste achteruitgaan, kunnen sterk variëren van persoon tot persoon. Helaas is het op dit moment nog niet mogelijk om voor elke individuele patiënt te voorspellen hoe het ziekteverloop eruit zal zien. Met mijn onderzoek hoop ik dit te veranderen.
Bastiaan van Tol
De onderzoeksbeurs
De Amsterdam UMC PhD Beurs wordt jaarlijks toegekend aan vijf masterstudenten in de (bio)-medische wetenschappen, waarmee zij hun eigen onderzoeksproject kunnen realiseren. Dankzij deze beurs kan ik vier jaar lang werken aan een methode om gepersonaliseerde voorspellingen voor Alzheimerpatiënten te ontwikkelen. Hiervoor gebruik ik voornamelijk tau-PET-scans gemaakt in Alzheimercentrum Amsterdam en internationale onderzoeksgroepen. Deze scans tonen de ophoping van het tau-eiwit in de hersenen, dat een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van de ziekte. Naast tau-PET-scans maak ik ook gebruik van MRI-scans om de structuur van de hersenen en tekenen van hersenkrimp te meten.
Inzetten van innovatieve technieken
Om tot de meest gedetailleerde voorspellingen te komen, zal ik samen met mijn onderzoeksgroep ook technieken uit het Machine Learning- en AI-veld inzetten. Door grote hoeveelheden data uit hersenscans te analyseren, willen we algoritmes trainen die de achteruitgang van functies zoals geheugen, taal en planning jaren vooruit kunnen voorspellen. Hierdoor hopen we nog beter te bepalen bij welke vaardigheden patiënten als eerste hulp nodig zullen hebben en waar de zorg zich dus het beste op kan richten.
Van onderzoek naar de praktijk
Ik ben ervan overtuigd dat wetenschappelijk onderzoek de grootste waarde heeft als de opgedane kennis toegepast kan worden in de klinische praktijk. Daarom streven we ernaar mijn bevindingen te verwerken in een praktische tool voor neurologen. Als het ons lukt om nauwkeurig te voorspellen hoe het ziektebeeld zich zal ontwikkelen, kunnen artsen hun zorg beter afstemmen op de individuele behoeften van patiënten. Dit biedt niet alleen meer houvast en zekerheid voor de patiënt zelf, maar ook voor de families, zodat zij zich beter kunnen voorbereiden en de goede momenten nog optimaal kunnen benutten. Met de komst van de eerste medicijnen tegen de ziekte van Alzheimer kan mijn onderzoek daarnaast helpen bij het selecteren van patiënten die het meest gebaat zijn bij deze behandelingen. Dit alles met het doel om de zorg te verbeteren en een toekomst te realiseren waarin dementie verleden tijd is.