Vrouw van 115 jaar had bij overlijden nog maar 2 actieve bloedstamcellen.

Uit onderzoek van VUmc blijkt dat het merendeel van de bloedcellen die aanwezig waren in het gezonde bloed van een 115-jarige vrouw, afstamden van nog maar twee actieve stamcellen. Naar schatting heeft de mens gemiddeld 1.300 bloedstamcellen die tegelijkertijd het bloed voorzien van nieuwe bloedcellen. Geneticus Henne Holstege: ‘De vraag komt op of het merendeel van die bloedstamcellen is doodgegaan omdat ze te vaak hebben gedeeld. Als dat zo is, ligt de eindigheid van het menselijk leven misschien wel vast in een maximum aantal (bloed)celdelingen.’

Ons bloed bestaat uit verschillende typen bloedcellen die continu worden aangemaakt in het beenmerg. In dat beenmerg zitten bloedstamcellen (zie afbeelding in bijlage), die zich kunnen delen en die bij deze deling aangeven wat voor soort bloedcel de dochtercel moet worden. Naar schatting worden al onze bloedcellen aangemaakt door circa 1.300 bloedstamcellen die tegelijkertijd actief nieuwe bloedcellen afleveren.

Uit het onderzoek van geneticus Henne Holstege bleek dat het merendeel van de bloedcellen die aanwezig waren in het gezonde bloed van een 115-jarige vrouw, afstamden van nog maar twee actieve stamcellen. Bovendien kon berekend worden dat de ene stamcel waarschijnlijk ooit een dochtercel was van de andere. Waar zouden die andere 1.298 stamcellen zijn gebleven?

Eindigheid van het leven?
Om die vraag te beantwoorden, keken de onderzoekers naar verschillende typen weefsel (bloed, nier, hersenen, aorta, lever, longen, hart, milt en slagader). Zij bestudeerden de telomeren, de uiteinden van chromosomen in de cellen van die weefsels. Bij elke celdeling worden de telomeren iets korter. Nu bleek dat de telomeren van de bloedcellen van de 115-jarige vrouw verreweg het kortste waren. Dat komt omdat die bloedcellen zich het vaakst hebben gedeeld tijdens haar leven. De onderzoekers denken dat het mogelijk is dat het merendeel van de circa 1.300 oorspronkelijke bloedcellen zijn doodgegaan doordat de telomeren te kort werden. Als dat waar is, zou de telomeerlengte dan een eindig aantal delingen van de (bloed)cellen representeren, en daarmee de eindigheid van het menselijk leven?

Om dat uit te zoeken, verrichten Holstege en haar collega’s vervolgonderzoek, waarbij eenzelfde analyse van de genetische samenstelling van het bloed van meerdere zeer oude mensen bekeken zal worden.