Diagnostische tests helpen neurologen bij prognose dementie

Wetenschappers van het VUmc Alzheimercentrum hebben een manier gevonden om te bepalen hoe groot de kans is dat een individuele patiënt binnen enkele jaren dementie krijgt. Rekenden eerdere onderzoeken altijd met groepsgemiddelden, met de nieuwe aanpak wordt het mogelijk om bevindingen van diagnostische tests te vertalen in een concrete voorspelling. De neuroloog voert onderzoeksgegevens en kenmerken van de patiënt in en een rekenmodel geeft een precieze voorspelling of de patiënt binnen één tot drie jaar dementie ontwikkelt. Vandaag verscheen een artikel in JAMA Neurology waarin de nieuwe aanpak uiteen wordt gezet.

Het is bekend dat resultaten van diagnostische tests voor dementie, zoals MRI-scans en alzheimereiwitten in het hersenvocht, bij patiënten met ‘milde cognitieve stoornis’ (MCI) een aanwijzing zijn voor het risico om dementie te krijgen. Dit is echter alleen nog vastgesteld op groepsniveau. Daarom worden de testresultaten tot nu toe nog maar weinig gebruikt bij prognoses voor de individuele patiënt in de spreekkamer.

Schatting
Neuropsycholoog en promovenda Ingrid van Maurik en haar collega’s ontwikkelden rekenmodellen met gegevens van MRI-scans en alzheimereiwitten in het hersenvocht en met patiëntkenmerken (zoals leeftijd en geslacht). Door de gegevens van de diagnostische tests te interpreteren in het licht van de patiëntkenmerken konden de onderzoekers schatten hoe groot de kans is dat een individuele patiënt binnen enkele jaren dementie krijgt. Andersom helpen de modellen ook te schatten hoe groot de kans is dat de patiënt geen dementie krijgt. Vooral bij deze laatste situatie, dus  bij ‘normale’ uitslagen van de diagnostische tests, laat het model duidelijk zien dat de kans op dementie laag is. Zo helpen de diagnostische tests om de patiënt gerust te stellen. Het gaat om patiënten die na een eerste bezoek aan een geheugenpolikliniek de uitslag ‘milde cognitieve stoornis’ krijgen. Mensen met deze stoornis kunnen geheugenproblemen hebben, moeite met informatieverwerking of het uitvoeren van bepaalde handelingen. MCI kán een voorstadium zijn van dementie, maar dat hoeft niet. Voor deze mensen is het belangrijk om te weten hoe groot de kans is dat zij dementie ontwikkelen.