Printscreen uit de animatievideo over de Catch-Cog test
Onderzoekers van het Catch-Cog project hebben een nieuwe test samengesteld, die het verloop van dementie goed en gericht in kaart kan brengen. De nieuwe test meet zowel het denkvermogen, zoals het geheugen en vermogen om problemen op te lossen, als activiteiten uit het dagelijks leven, zoals koken, autorijden en de financiën doen. In de animatievideo krijg je een indruk van hoe de test in elkaar steekt.
Het Catch-Cog onderzoek
Het is belangrijk om veranderingen in het denkvermogen en het dagelijks functioneren goed te kunnen meten, omdat dit de veranderingen zijn die heel relevant zijn voor mensen met dementie en hun naasten. De nieuwe test werd dan ook samengesteld met input van patiënten, naasten en zorgprofessionals.
Om te onderzoeken of de test inderdaad een geschikte maat is om het verloop van dementie te meten, werd het Catch-Cog project opgericht. Het Catch-Cog project liep van 2014 tot 2019, en vond plaats in verschillende onderzoekscentra in Nederland (Alzheimercentrum Amsterdam, Universitair Medisch Centrum Groningen, Erasmus MC Rotterdam) en Schotland (University of Edinburgh). De onderzoekers hebben ruim 150 mensen met geheugenklachten, milde cognitieve stoornissen of beginnende dementie en hun naasten een jaar lang herhaaldelijk bezocht, en hen de nieuwe test voorgelegd. Daarnaast werden tijdens ieder bezoek ook enkele bestaande tests en vragenlijsten afgenomen, zodat de nieuwe test kon worden vergeleken met deze bestaande tests. Met de verzamelde gegevens hebben de onderzoekers verschillende belangrijke meeteigenschappen van de nieuwe test onderzocht.
De onderzoeksresultaten
Er kwamen vier nuttige ontdekkingen uit het onderzoek: Ten eerste bleek dat de nieuwe test het geheugen, vermogen om problemen op te lossen en dagelijks functioneren betrouwbaar meet. Dit betekent dat er eenzelfde score werd behaald wanneer de test na korte tijd opnieuw werd afgenomen en mensen niet veranderd waren in hun functioneren. Ten tweede bleek dat de nieuwe test het denkvermogen en dagelijks functioneren nauwkeuriger meet en sneller af te nemen is dan de veelgebruikte bestaande tests. Daarnaast bleek dat de nieuwe test samenhangt met andere maten van ziekte-ernst, zoals kwaliteit van leven en hersenkrimp zoals gemeten op een hersenfoto. Dit toont aan dat de test een goede maat is voor ziekte-ernst. Tot slot ontdekten de onderzoekers dat de nieuwe test veranderingen in het denkvermogen en dagelijks functioneren over een jaar tijd kan detecteren, en gevoeliger is voor het meten van deze veranderingen dan bestaande tests.
Wat levert het op?
Samenvattend blijkt de nieuwe test dus een goede maat is om het verloop van dementie gericht in kaart te brengen. Meer inzicht in het verloop van dementie zal leiden tot betere zorg op maat voor mensen met dementie, en betere communicatie tussen patiënten, naasten en zorgprofessionals. Daarnaast kan de test ingezet worden om het effect van nieuwe behandelingen te evalueren.
Bekijk hieronder een korte animatievideo over de nieuwe test, waarin wordt uitgelegd wat de test inhoudt en hoe deze wordt afgenomen. Deze video is gemaakt in samenwerking met behandelingbegrepen.nl.
Samenwerking
Het Catch-Cog project is een samenwerking tussen:
- Alzheimercentrum Amsterdam: Philip Scheltens, Sietske Sikkes, Roos Jutten, Philippe Lee Meeuw Kjoe, Mandy Ter Haar, Anne Brunner
- Universitair Medisch Centrum Groningen: André Aleman, Eshter Opmeer, Sahar Bahrami, Mieke Geertsma, Nina Schimmel, Jeanique La Foille
- Erasmus MC Rotterdam: Frank Jan de Jong, Janne Papma, Sophie Leijdesdorff, Esther van den Berg, Ilya de Groot, Judy van Hemmen
- University of Edinburgh: Craig Ritchie, Kate Forsyth, Sarah Gregory, Neil Fullerton, Clare Dolan
De onderzoekers willen alle Catch-Cog deelnemers hartelijk danken voor hun deelname. Het onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door ZonMw Memorabel, het onderzoeksprogramma van Deltaplan Dementie.