De darmflora bestaat uit een heel groot aantal bacteriën, die belangrijk zijn voor de afbraak en opname van voeding. Het wordt steeds duidelijker dat de samenstelling van de darmflora effect kan hebben op bijvoorbeeld het afweersysteem. Bovendien zijn er steeds meer aanwijzingen voor een directe link tussen de darmflora en de hersenen. Wij waren daarom geïnteresseerd in de relatie tussen de darmflora en de ziekte van Alzheimer. In 175 patiënten hebben we gekeken naar het verband tussen de darmbacteriën in de ontlasting en biomarkers voor alzheimerhersenschade.
Onze kennis over de darmflora en de ziekte van Alzheimer was tot nu toe met name afkomstig uit dieronderzoek. Muizen zonder darmflora lijken bijvoorbeeld sneller alzheimerschade te ontwikkelen dan mét darmflora. Dat zou erop kunnen wijzen dat de darmbacteriën effect hebben op de ontwikkeling van de ziekte. In mensen is echter nog veel onduidelijk: zijn er bepaalde darmfloraveranderingen kenmerkend voor de ziekte van Alzheimer? En welke mechanismen liggen hier dan aan ten grondslag?
Uitkomst onderzoek
In ons onderzoek vonden we een subtiele relatie tussen darmflora samenstelling en biomarkers voor alzheimerschade in de hersenen. Mensen met biomarkers voor alzheimerhersenschade hadden minder bacteriën die zogenaamde korteketenvetzuren kunnen produceren. Van deze korteketenvetzuren weten we dat deze effect kunnen hebben op de werking van het afweersysteem. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen hoe de relatie tussen korteketenvetzuren en de ziekte van Alzheimer precies in elkaar steekt.
Van muizen naar mensen
Met ons onderzoek laten we zien dat er niet alleen in muizen, maar ook in mensen een subtiele relatie is tussen darmflora en alzheimerschade. We wisten al dat een gezond dieet helpt om dementie te voorkomen. Maar het was tot op heden onduidelijk of dit om een rechtstreekse relatie met de alzheimerhersenschade ging. Ons onderzoek laat zien dat de samenstelling van de darmflora samenhangt met de aanwezigheid van alzheimerschade. De bevindingen waren subtiel, en we kunnen dan ook niet zeggen of de darmflora ook effect heeft op het verloop van de ziekte. Onze bevindingen geven wel richting aan toekomstig onderzoek, dat bijvoorbeeld zou kunnen kijken naar het effect van het gebruik korteketenvetzuren op de ontwikkeling van alzheimerschade in patiënten.
Machine learning analyses
Voor dit onderzoek hebben we gekeken naar de darmflora samenstelling van 175 patiënten die bereid waren om samples van de ontlasting te verzamelen. We hebben de samenstelling van de darmflora daaruit bepaald. Vervolgens hebben we een machine learning-algoritme gebruikt, om de aanwezigheid van alzheimerschade te voorspellen met alle beschikbare gegevens over de darmflora. Door de toepassing van deze geavanceerde machine learning-modellen konden we tegelijkertijd naar een heel veel verschillende bacteriën kijken, om te kijken welke bacteriën er het belangrijkst zijn in de relatie met alzheimerhersenschade.
Wij danken ZonMw-Memorabel, NWO, Alzheimer Nederland en stichting Equilibrio voor hun bijdrage aan dit onderzoek.
Ik denk eerder dat medicatie de oorzaak is van Alzheimer. Ook mecdicatie die de patiënt in het verleden heeft gebruikt. Ik heb zelf gemerkt dat een verkeerd samengestelde chemo (15 jaar geleden) een gigantisch invloed heeft gehad op mijn brein. Onlangs door een verkeerde diagnose de medicatie moeten innemen voor die ziekte. En ja hoor, ook mijn brein (vergeetachtigheid) heeft weer een enorme opdonder hierdoor gekregen.
Dat klinkt erg naar! Medicatie kan inderdaad ook effect hebben op het geheugen. Geheugenverlies kan allerlei onderliggende oorzaken hebben, en wordt niet altijd veroorzaakt door alzheimerschade. Welke geneesmiddelen een negatief of juist beschermend effect hebben op het geheugen, daar wordt ook veel onderzoek naar gedaan.
Ik vind dit fantastisch! Wil hier graag aan meedoen, Ben vrouw van 61. Hoor graag hoe ik mij kan aanmelden.
Wat leuk dat u zo enthousiast bent, en geïnteresseerd bent om aan onderzoek mee te doen!
Op dit moment loopt er nog geen nieuw project naar darmflora in het Alzheimercentrum Amsterdam, maar onlangs is er wel een nieuwe studie gestart waarin we breder kijken naar leefstijl en de ziekte van Alzheimer, deze studie heet FINGER-NL (hier kunt u daar meer over lezen: https://hersenonderzoek.nl/lopende-onderzoeken/finger-nl/). Als u geïnteresseerd bent in dit onderzoek of andere onderzoeken naar de ziekte van Alzheimer, dan kunt u zich inschrijven op de website hersenonderzoek.nl. Deze website brengt deelnemers en onderzoekers (o.a. van het Alzheimercentrum Amsterdam) met elkaar in contact.
Zelf ben ik op dit moment bezig met een studie naar het verband tussen bloeddruk en de darmflora, dat is de BEAM-studie. Hier (https://www.amc.nl/web/specialismen/interne-geneeskunde-1/interne-geneeskunde/beam-studie.htm) kunt u meer lezen over dat project.
Interessant onderzoek. Ik heb geen alzheimer maar volgens een genen-onderzoek een sterk verhoogde kans dit te ontwikkelen. Ik had volgens een ander onderzoek twee maanden geleden ook te weinig korte-keten-vetzuren in de darmen. Daarnaast heb ik intolerantie voor lectines, gluten en melkproducten met caseïne A1 eiwit. Deze producten veroorzaken ernstige vermoeidheid bij mij en moeilijke dunne ontlasting. Als ik de voedingsmiddelen waar deze zaken inzitten niet meer eet, verdwijnt de fysieke vermoeidheid binnen een dag en ook mijn brein lijkt helderder te worden. Ik kan me voorstellen dat er een relatie kan zijn tussen hersenziekten en voedingsmiddelen die ontstekingen veroorzaken in de darmen door intolerantie. Ik zou best aan het onderzoek willen meewerken als dat zinvol zou zijn. Voor mijzelf heb ik in elk geval nu een strikt dieet samengesteld waarbij ik mij elke dag fit en goed voel.
Hartelijk dank voor uw reactie op dit onderzoek. Op dit moment loopt er nog geen nieuw project naar darmflora bij Alzheimercentrum Amsterdam, maar mocht u toch interesse hebben om mee te doen aan onderzoek zijn er hiervoor twee goede mogelijkheden:
– Hersenonderzoek.nl: door u aan te melden helpt u mee een oplossing te vinden voor dementie, depressie en andere hersenziekten.
– Uurtje voor Alzheimer: door u aan te melden helpt u mee aan onderzoek naar gezonde veroudering en alzheimer.
Na onderzoek deze week werd beginnende dementie vastgesteld. Ik heb al 22 jaar geen dikke darm en geen endeldarm meer door Colitis Ulcerosa
Graag zou ik advies willen wat te eten bij diaree. Mijn moeder heeft beginnende alzheimer en idd bizar vaak diaree. Wat is aan te raden?
Wat vervelend om te horen, Mirjam! We raden je aan om met deze vraag langs de huisarts te gaan. Die heeft het beste zicht op de specifieke situatie en zorgbehoeften van jouw moeder. Wij wensen jullie beide sterkte!