Ik en Jori Tomassen, beide promovendi bij Alzheimercentrum Amsterdam, Amsterdam UMC, testten samen met collega’s de “amyloid cascade hypothese” met behulp van onderzoek in eeneiige tweelingen. Deze hypothese suggereert een domino-effect: de start van de ziekte van Alzheimer wordt gekenmerkt door de stapeling van amyloïde beta eiwitten (‘het alzheimer eiwit’), en dit leidt tot de stapeling van tau eiwitten, hersenschade, en cognitieve achteruitgang.
De amyloid cascade hypothese
De “amyloid cascade hypothese” suggereert dat de start van de ziekte van Alzheimer wordt gekenmerkt door de stapeling van amyloïde-beta eiwitten, en dat dit leidt tot de stapeling van tau eiwitten, hersenschade en cognitieve achteruitgang. Het is echter nog onduidelijk of amyloïde-beta stapeling werkelijk een direct verband heeft met tau stapeling. In ons onderzoek hebben wij met behulp van eeneiige tweelingmodellen de relatie tussen amyloïde-beta, tau, hersenschade en cognitieve achteruitgang nauwkeurig kunnen onderzoeken door te kijken naar verschillen binnen eeneiige tweelingparen. Wij vonden dat verschillen in amyloïde-beta binnen eeneiige tweelingparen sterk samenhingen met verschillen in tau, hersenschade en cognitieve achteruitgang.
De belangrijke rol van tau in cognitieve achteruitgang
Onze resultaten ondersteunen de cascade hypothese dat de stapeling van amyloïde-beta een grote rol speelt in de stapeling van tau, en dat de stapeling van tau vervolgens een grote rol speelt in cognitieve achteruitgang. Dit is een belangrijk resultaat, omdat het suggereert dat interventies gericht op het verwijderen van tau eiwitten mogelijk een effect kunnen hebben op cognitie.
Verschillen binnen eeneiige tweelingen
Dit onderzoek is uitgevoerd in eeneiige tweelingen. Eeneiige tweelingen zijn genetisch identiek en hebben dezelfde leeftijd, geslacht, en omgeving waarin ze zijn opgegroeid. Verschillen binnen een eeneiig tweelingpaar kunnen niet veroorzaakt worden door factoren waarin ze hetzelfde zijn. Door de verschillen in alzheimer ziekteverschijnselen binnen eeneiige tweelingen tegen elkaar af te zetten, hebben we de amyloid cascade hypothese op unieke en zeer nauwkeurige wijze kunnen toetsen.
Lees hier het Engelstalige artikel.
Dit onderzoek werd mogelijk gemaakt door financiering vanuit EU/EFPIA Innovative Medicines Initiative Joint Undertaking, European Grand Prix for Research of the Foundation on Alzheimer Disease, Stichting Dioraphte en Alzheimer Nederland.