Uit onderzoek van Alzheimercentrum Amsterdam, Amsterdam UMC blijkt dat het geheugen van patiënten tijdens de corona-lockdown sneller achteruit is gegaan dan bij vergelijkbare patiënten vóór de coronatijd. De resultaten wijzen erop dat juist in het voorstadium van dementie sociaal contact, (in)formele support, en het sociale netwerk kunnen helpen om goed te blijven functioneren. Juist de zaken die wegvielen tijdens de lockdown. Promovendus Els Bakker en collega’s onderzochten de impact van de corona-lockdown op het denkvermogen bij geheugenpoli patiënten, met behulp van objectieve tests. De resultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Alzheimer’s Research & Therapy en zijn van belang voor patiënten, mantelzorgers, de zorg en de politiek.

Zorgen over snellere achteruitgang

Tijdens de coronatijd rapporteerden mantelzorgers, én ook mensen met geheugenproblemen zelf, dat ze zich zorgen maakten over een snellere achteruitgang van het denkvermogen. Bakker en haar collega’s vergeleken gegevens van patiënten die tijdens de corona-lockdown op de geheugenpoli zijn geweest, met historische controle patiënten, die vóór de coronatijd op de poli zijn geweest. Zij vonden een snellere achteruitgang in het geheugen bij patiënten tijdens de corona-lockdown ten opzichte van historische controle patiënten.

Zorg alleen stopzetten bij goede alternatieven

“Deze snellere achteruitgang in het geheugen tijdens de corona-lockdown vonden we specifiek bij patiënten met een voorstadium van dementie: patiënten met subjectieve klachten of milde cognitieve stoornissen”, aldus Bakker. “De resultaten van dit onderzoek wijzen erop dat juist in het voorstadium van dementie structuur, sociaal contact, (in)formele support, en het sociale netwerk kunnen helpen om goed te blijven functioneren.” Net de dingen die in coronatijd stopten. Bakker: “Dit laat zien dat de lockdown maatregelen onverwachte bij-effecten hadden bij deze kwetsbare groep mensen, waar misschien wel te weinig aandacht voor is geweest.”

Matchen met historische controle patiënten

De onderzoekers hebben gebruik gemaakt van een speciale analyse, om de coronatijd-patiënten één op één te matchen met historische controle patiënten. Hierdoor hadden de onderzoekers op het eerste meetpunt twee groepen die precies gelijk waren op onder andere leeftijd, geslacht en diagnose. Met als enige verschil tussen de groepen dat één groep patiënten de corona-lockdown had meegemaakt, en de andere groep niet.

Onderdeel van POLAR-project

Het onderzoek is onderdeel van het POLAR-project, waarin de psychosociale effecten van de coronatijd worden onderzocht bij mensen met de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Voor het POLAR-project werkt Alzheimercentrum Amsterdam samen met Alzheimer Nederland en Pharos, om meer inzicht te krijgen in de gevolgen van de coronatijd op geheugenpoli patiënten, en om tools te ontwikkelen om patiënten en hun naasten veerkrachtiger te maken in tijden van lockdown. Het POLAR-project wordt gesubsidieerd door ZonMW.

Bron

Bakker, E.D., van der Pas, S.L., Zwan, M.D. et al. Steeper memory decline after COVID-19 lockdown measures. Alz Res Therapy 15, 81 (2023). https://doi.org/10.1186/s13195-023-01226-5