Chronische traumatische encefalopathie (CTE)
Chronische traumatische encefalopathie (CTE) is een progressieve hersenziekte die veroorzaakt wordt door herhaaldelijk traumatisch hoofd-hersenletsel. Deze aandoening komt voor bij mensen die in het verleden vaak hoofdletsel hebben opgelopen door sport, bijvoorbeeld door boxen, American Football, ijshockey of voetbal. CTE wordt ook gezien bij militairen, die aan explosies zijn blootgesteld.
Klachten en beloop Chronische traumatische encefalopathie
De precieze klachten van CTE zijn nog niet volledig bekend. De belangrijkste problemen lijken te zijn:
- Problemen met het denkvermogen. Klachten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit geheugenstoornissen en stoornissen in uitvoerende functies, zoals plannen en organiseren. Dit neemt toe over de tijd en er kan uiteindelijk ook sprake zijn van dementie.
- Dit houdt in dat patiënten bijvoorbeeld explosiever worden; ze hebben een kort lontje, zijn snel boos, of zijn verbaal/fysiek agressief. Ook kunnen patiënten emoties niet goed onder controle houden of worden ze impulsiever in gedrag.
Daarnaast kunnen klachten bestaan van hoofdpijn, somberheid, angst, verlies aan initiatief en veranderde motoriek (zoals stijfheid, traag bewegen en onduidelijke spraak). De eerste symptomen ontstaan vaak jaren na de laatste hoofdtrauma en er is sprake van een langzame achteruitgang bij CTE.
Hoe kun je CTE krijgen?
We weten niet goed hoe herhaaldelijk hoofdletsel uiteindelijk leidt tot CTE. We weten dat er sprake is van samenklontering en stapeling van één type eiwit (tau) in specifieke gebieden in de hersenen. Daarnaast is ook vaak het afwijkende TDP-43 eiwit aanwezig. De diagnose CTE kan nu alleen nog gesteld worden door hersenweefselonderzoek na de dood. We weten nog niet hoe we de diagnose CTE kunnen stellen tijdens leven.
Kun je CTE behandelen?
Er is nog geen medicijn of behandeling om CTE te genezen of af te remmen.
Vragen?
Heeft u vragen over dit ziektebeeld of interesse in wetenschappelijk onderzoek? Mail dan naar newton@amsterdamumc.nl.