Het is mogelijk om achteruitgang in denkvermogen bij alzheimer te voorspellen

Alzheimercentrum Amsterdam, Amsterdam UMC, heeft een voorspelmodel ontwikkeld dat de achteruitgang in het denken kan voorspellen bij patiënten met milde cognitieve stoornissen of milde dementie door de ziekte van Alzheimer. De volgende stap in de richting van persoonlijke prognoses voor patiënten is de ontwikkeling van een app die dit voorspelmodel gebruikt. Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Neurology.

Nadat mensen op de geheugenpoli een diagnose alzheimer hebben gekregen, is hun eerste vraag vaak: “Wat kan ik nu verwachten?”. Deze vraag is voor artsen lastig te beantwoorden. Om hierin verandering te brengen, heeft Pieter van der Veere, arts-onderzoeker bij Alzheimercentrum Amsterdam, een voorspelmodel ontwikkeld dat de achteruitgang in het denkvermogen bij alzheimer kan voorspellen.

Pieter van der Veere

Hoewel de voorspellingen geen absolute zekerheid bieden, geeft het model wel een indicatie van het verloop van de ziekte over een periode van 5 jaar. Voor gebruik in wetenschappelijke studies is er een prototype van een app beschikbaar. De volgende stap is om een meer gebruikersvriendelijke app te ontwikkelen met input van patiënten, familieleden en professionals.

Toegespitst op het individu

Het voorspelmodel is gebaseerd op gegevens van bijna 1000 patiënten met de ziekte van Alzheimer. Het maakt gebruik van algemene informatie zoals leeftijd, geslacht en cognitieve testscore, maar ook van gegevens uit MRI-scans en biomarkers in hersenvocht. “Hierdoor geeft het een voorspelling die echt is toegespitst op elk individueel persoon,” aldus Van der Veere.

Daarnaast laat het model voor elke afzonderlijke patiënt zien hoe moeilijk het is om een precieze voorspelling te doen, want er zit onzekerheid in de voorspelling. Dat wordt ook altijd met de patiënt besproken. “Uit eerder onderzoek blijkt dat mensen toch graag informatie willen over hun prognose, ook als deze informatie onzeker is. Een app met ons voorspelmodel kan daarom in een belangrijke behoefte voorzien.”

Persoonlijke prognose als toekomstperspectief

Wiesje van der Flier

Het voorspelmodel is een eerste belangrijke stap naar persoonlijke prognoses. “In de toekomst wordt dit nóg belangrijker als we de ziekte van Alzheimer kunnen behandelen”, zegt Wiesje van der Flier, directeur onderzoek van Alzheimercentrum Amsterdam. “Artsen kunnen met het voorspelmodel uitleggen wat het mogelijke effect van een behandeling kan zijn. Bijvoorbeeld als patiënten gezonder gaan leven of medicijnen gebruiken.”

Dit kan een startpunt zijn voor gesprekken tussen arts, patiënt en familie over de voor- en nadelen van behandelingen, zodat ze samen tot een passende beslissing kunnen komen.