Internationale samenwerkingen Alzheimercentrum Amsterdam

Alzheimercentrum Amsterdam werkt samen met een uitgebreid netwerk van internationale partners aan wetenschappelijk onderzoek en innovatie op topniveau. Door onze actieve rol binnen internationale onderzoeken, kunnen wij nieuwe inzichten direct toepassen in de praktijk. Zo leveren wij continu de beste zorg aan onze patiënten.

Het wetenschappelijk onderzoek van Alzheimercentrum Amsterdam is ingebed in het onderzoeksinstituut Neuroscience Amsterdam. Dit is een van de acht onderzoeksinstituten voor allianties van Amsterdam UMC samen met de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit. Alle onderzoekers maken internationaal deel uit van de top van medisch-wetenschappelijk onderzoek.

Drie onderzoekslijnen

De onderzoeksactiviteiten van Alzheimercentrum Amsterdam zijn gericht op het ontwikkelen van behandeling op maat voor hersenziekten die dementie veroorzaken. De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende oorzaak van dementie. Andere hersenziekten die dementie veroorzaken zijn bijvoorbeeld dementie met Lewy lichaampjes, frontotemporale dementie en vasculaire dementie. Alzheimercentrum Amsterdam richt zich met name op dementie op jonge leeftijd. Onze onderzoeksactiviteiten concentreren zich rond drie onderzoekslijnen.

Internationale samenwerkingsverbanden

Onderzoek is samenwerken; óok en steeds meer internationaal. Binnen Europa, en daarbuiten. Soms in kleine samenwerkingsverbanden, soms in grote consortia. Samenwerken heeft vaak de vorm van het gezamenlijk schrijven van wetenschappelijke artikelen. De afbeelding hieronder toont het wereldwijde netwerk van onderzoekers waarmee wetenschappelijk directeur Wiesje van de Flier samen artikelen schreef.

Bron: Research portal Amsterdam UMC – Vrije Universiteit Amsterdam

Europese AMYPAD consortium

Een voorbeeld van een internationale samenwerking is Europese AMYPAD consortium. Op Amsterdam 22 en 23 september is het AMYPAD general assembly in Amsterdam. Projectleider Frederik Barkhof (professor in Neuroradiologie) en onderzoeker dr. Lyduine Collij (postdoc onderzoeker en project manager) vertellen hieronder wat dit project inhoudt, hoe de samenwerking er uit ziet en wat zij persoonlijk zo leuk vinden aan werken in een Europees samenwerkingsproject.

Wat is het Europese AMYPAD consortium?

Het Amyloid Imaging to Prevent Alzheimer’s Disease, of in het kort AMYPAD, project is een grote Europese studie bestaande uit twee klinische substudies, namelijk de Diagnostische en Patiënten Management Studie (DPMS) en Prognostische and Natuurlijk Verloop Studie (PNHS). Het doel van de DPMS is het vaststellen van de (toegevoegde) diagnostische waarde van amyloïde-PET beeldvorming in de huidige klinische praktijk in het kader van de ziekte van Alzheimer. De studie heeft in totaal ruim 800 patiënten in elf Europese centra geïncludeerd, waarvan 112 via het Alzheimercentrum Amsterdam. Het uiteindelijk doel van de studie is op Europese schaal aantonen welke patiënten baat hebben bij het ondergaan van een amyloïde-PET-scan en vervolgens deze gegevens overdragen aan de regelgevende instanties zodat vergoeding voor een amyloïde-PET-scan vanuit de zorgverzekering mogelijk wordt. Bij PNHS gaat het niet om diagnose, maar om prognose. De deelnemers hebben geen of nauwelijks klachten van het denkvermogen.

11 Europese partners

Door samenwerking met 11 partners door Europa hebben we een unieke dataset opgebouwd met meer dan 1.800 deelnemers, die allemaal naast een amyloïde-PET-scans ook een uitgebreide hoeveelheid aan MRI beeldvorming, cognitieve testen, en vragenlijsten hebben ondergaan en ingevuld. In het onderstaande figuur ziet u alle participerende instituten door Europa heen.

Figuur 1. 11 Europese partners AMYPAD

Hoe ziet de samenwerkingen er met de partners uit?

De internationale samenwerking heeft een groot scala aan Europese onderzoekers binnen het veld van de ziekte van Alzheimer en specifieker hersenbeeldvorming samen gebracht. Dit heeft geleidt tot het uitwissen van kennis en data. Dit laatste is een grote stap binnen het veld en zorgt dat we wetenschap ook grotere schaal kunnen uitvoeren. Daarbij hebben we maandelijks meerdere meetings om de voortgang van het project vanuit verschillende invalshoeken te bespreken, en om wetenschappelijk werk en ontwikkelingen te bediscussiëren. De officiële looptijd van de studie eindigt 30 September 2022, maar er zijn vele initiatieven om de samenwerking te behouden, analyses uit te voeren en de data-set verder uit te breiden.

Wat vinden jullie leuk aan je werk bij dit project?

Frederik Barkhof: “Ik had de eer dit consortium te leiden samen met Gill Farrar van GE Healthcare. De samenwerking in AMYPAD was heel hecht en het was stimulerend om met vele groepen en cohorten in Europa samen te werken aan dit belangrijke onderwerp. We hebben unieke data verzameld en met enthousiaste onderzoekers en onze farmaceutische partners al belangrijke vragen kunnen beantwoorden. Er is een uniek netwerk ontstaan dat nog vele jaren hecht zal blijven samenwerken.” Lyduine Collij vult aan: “Ik heb de unieke kans gekregen om mijn promotietraject binnen het AMYPAD consortium uit te voeren. Hierdoor heb ik vroeg in mijn carrière ontzettend veel contacten gelegd, samenwerking met internationale en industrie partners kunnen ervaren en ben ik betrokken geweest bij veel wetenschappelijk werk. Hierdoor is mijn groei als onderzoeker in een rap tempo gegaan! Nu als postdoc onderzoeker en project manager ervaar ik het consortium weer vanuit een andere invalshoek wat ook zeker leerzaam is. Ik ben zeer dankbaar voor deze ervaring.”