Nieuwe eiwitophoping ontdekt in de hersenen van jonge Alzheimer patiënten

Plaques, ophopingen van het eiwit amyloïd, spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. Door deze plaques kunnen hersencellen niet goed met elkaar communiceren. Onderzoeker Baayla Boon van de afdeling pathologie van het Alzheimercentrum Amsterdam, Amsterdam UMC heeft een nieuw type plaque ontdekt.  “Deze plaque is anders dan de eerder beschreven plaques. Deze nieuwe plaque bevat andere amyloïd eiwitten dan dat we normaal zien in de plaque, is gerelateerd met veranderingen in de bloedvaten en is geassocieerd met een heftig ontstekingsproces. Dit nieuwe type komt bijna alleen maar voor bij jonge Alzheimerpatiënten. Deze resultaten wijzen erop dat jonge Alzheimer patiënten met deze plaque een ander ziekteproces hebben en in de toekomst anders behandelt moeten worden met medicatie”

Bij de ziekte van Alzheimer ontstaan er tussen de hersencellen ophopingen van eiwitten, de zogenoemde plaques. In het nieuwe type plaque dat Baayla Boon heeft gevonden gedragen de ontstekingscellen zich heftiger dan bij de plaques die al langer bekend zijn. Ook zijn de kleinste bloedvaten van de hersenen betrokken bij de vorming van deze plaques. Dat was niet het geval bij de plaques die tot nu toe werden bestudeerd. De belangrijkste bevinding is dat de eiwit samenstelling van deze plaque heel anders is. De resultaten wijzen erop dat deze plaque op een andere manier ontstaat dan de plaques die we vooral bij oudere patiënten zien. Het ziekteproces bij jonge Alzheimer patiënten verloopt dus anders dan bij oudere patiënten.

>> Lees de publicatie hier 

Hersenweefsel bij alzheimer

Door het onderzoek van Boon ontstaat een beter begrip van de veranderingen in het hersenweefsel die men aantreft bij patiënten die de ziekte van Alzheimer op jonge leeftijd krijgen. Met het beschrijven van de verschillende vormen van plaques komt men steeds dichter bij hoe alzheimer precies ontstaat bij verschillende patiënten. Door deze verschillen in het hersenweefsel te onderzoeken, is het ook mogelijk om op zoek te gaan naar individueel gerichte therapieën. Voor de ziekte is nog geen behandeling.

Hersendonoren

Boon heeft de hersenen van 74 donoren onderzocht op de aanwezigheid van het nieuwe type plaque. Daarnaast heeft ze jonge patiënten die klachten hadden voor het 65^e levensjaar vergeleken met oudere patiënten. Daarna heeft ze de nieuwe plaques vergeleken met al bekende plaques. Ze keek hierbij naar de opbouw van en de relatie met bloedvaten en ontstekingscellen. Voor dit onderzoek heeft ze gebruik gemaakt van een super resolutie microscoop. Hiermee kon Boon de plaques in 3D reconstrueren en als het ware ‘door de plaque heen lopen’. Deze filmpjes kun je vinden onder deze link onder het kopje ‘Supplements’.

Samen kom je verder

Dit onderzoek was niet mogelijk geweest zonder de hulp van heel veel andere betrokkenen. We zijn met name de hersendonoren en hun families erg dankbaar. Daarnaast zijn wij erg dankbaar voor onze nauwe samenwerking met de Nederlandse Hersenbank. Verder hebben we samengewerkt met mensen binnen ons eigen ziekenhuis zoals van het Alzheimercentrum, ANW, klinische genetica en de MCBI, maar ook met onderzoeksgroepen van het LUMC en zelfs een onderzoeksgroep uit Duitsland van de universiteit van Bonn en uit de Verenigde Staten van de universiteit van Stony Brook. Financieel is dit onderzoek gesteund door Alzheimer Nederland, ZonMw, Alzheimer Forschung Initiative en Deutsche Forschungsgemeinschaft

Meer informatie

• Ziekte van Alzheimer
• Hersendonatie