Promotie Barbara Verhaar

Op 21 mei 2024 om 11:45 uur verdedigt Barbara Verhaar haar proefschrift getiteld: ‘Of microbes and metabolites: exploring new pathways in hypertension and Alzheimer’s disease’ aan de Vrije Universiteit.

In haar proefschrift heeft zij onderzoek gedaan naar de rol van darmmicrobiota en bijbehorende metabolieten bij twee belangrijke gezondheidsproblemen: hypertensie (Deel I) en de ziekte van Alzheimer (Deel II).

In Hoofdstuk 7 analyseerden Verhaar en haar collega’s de associatie tussen voedingsstatus en veranderingen in de hersenen bij patiënten met subjectieve cognitieve achteruitgang (SCD), milde cognitieve stoornissen (MCI) en de ziekte van alzheimer (AD) dementie. Zij vonden dat lagere indicatoren voor voedingsstatus gepaard gingen met meer verlies van hersenweefsel op MRI, wat suggereert dat slechte voeding kan bijdragen aan de ontwikkeling van alzheimer. In Hoofdstuk 8 onderzochten zij de relatie tussen darmmicrobiota en biomarkers voor AD. Deelnemers met meer SCFA-producerende bacteriën in de darmen hadden minder vaak AD-biomarkers in het hersenvocht, mogelijk door de effecten van SCFA op het afweersysteem. Toekomstig onderzoek naar de relatie tussen SCFA en biomarkers bij patiënten met AD is nodig om deze mechanismen verder uit te zoeken.

De promotieplechtigheid vindt plaats in het auditorium van het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit van Amsterdam. De verdediging van het proefschrift is ook online te volgen via het YouTube kanaal van bureau pedel – Vrije Universiteit.

Vijf vragen aan Barbara

Barbara Verhaar

Wie ben je?

Ik ben Barbara Verhaar, 31 jaar, een arts-onderzoeker bij Amsterdam UMC, op de afdelingen vasculaire geneeskunde, public health en Alzheimercentrum Amsterdam.

Waarom ben je onderzoek gaan doen?

Ik vind onderzoek doen fantastisch werk! Elke dag proberen we de problemen waaraan we werken nog iets beter te begrijpen, om uiteindelijk een verschil te maken voor patiënten. Ik ben specifiek geïnteresseerd in de darmflora. De informatie die we uit de bacteriën in de darm kunnen halen is enorm. Om dan langzaam wegwijs in te worden in een heleboel data, is een prachtige uitdaging.

Wat heb je onderzocht?

Mijn projecten bij Alzheimercentrum Amsterdam richtten zich op voedingsstatus en de rol van darmbacteriën in de vroege stadia van de ziekte van Alzheimer. Ik heb gekeken hoe maten van voedingsstatus (zoals BMI, vetmassa en een ondervoedingsscore) samenhangen met kenmerken van de ziekte van Alzheimer op hersenscans. In een ander project hebben we de darmflora bekeken van mensen in verschillende stadia van de ziekte van Alzheimer.

Wat heb je gevonden?

Mijn onderzoek laat zien dat zowel voedingsstatus als darmbacteriën anders zijn in mensen met kenmerken van de ziekte van Alzheimer in het hersenvocht en op hersenscans. We hebben ons daarbij gefocust op mensen in vroege stadia van de ziekte. De verschillen zijn echter niet heel groot, en zo’n verband kan verschillende dingen betekenen. Het kan zijn dat voeding en darmbacteriën bijdragen aan het ziekteproces, of het kan zijn dat deze veranderingen slechts een van de uitingen zijn van de ziekte.

Wat levert dit op voor de patiënt?

Ons onderzoek laat zien dat veranderingen in voedingsstatus en darmflora al vroeg in het ziekteproces zichtbaar zijn. Hoewel we niet precies begrijpen hoe dit verband werkt, rechtvaardigt ons onderzoek wat mij betreft wel meer aandacht voor voedingsstatus vroeg in het ziekteproces. Ik heb gemerkt dat veel patiënten erg geïnteresseerd zijn in de rol van voeding en darmflora, dus ik hoop dat dit onderzoek eraan bijdraagt dat we hun vragen beter kunnen beantwoorden.