Promotie Emma Coomans

Vandaag om 13:45 uur verdedigt Emma Coomans haar proefschrift getiteld: ‘Imaging tau pathology using PET: towards a better understanding of Alzheimer’s disease pathophysiology and clinical implementation‘ aan de Vrije Universiteit.

Emma richtte zich tijdens haar promotie op PET-beeldvorming van het eiwit “tau”. Het tau-eiwit is een van de twee eiwitten die ophopen in de hersenen van mensen met de ziekte van Alzheimer. Gedurende het leven kunnen we het tau-eiwit meten met behulp van PET hersenscans. Het doel van haar proefschrift was om met behulp van tau-PET hersenscans meer inzicht te krijgen in de ontstaansmechanismen van de ziekte van Alzheimer, en om de klinische bruikbaarheid van tau-PET hersenscans te onderzoeken.

In een uniek cohort van genetisch identieke tweelingen onderzocht ze tot in hoeverre genetische factoren en unieke omgevingsfactoren een invloed hebben op tau-eiwitten in de hersenen. Daarnaast onderzocht ze of de aanwezigheid van vaatschade in de hersenen een invloed hebben op tau-eiwitten, en of de plek waar tau-eiwitten ophopen in de hersenen overeenkwam met de plek waar minder hersencelverbindingen waren.

Ten slotte streefde ze ernaar om te onderzoeken of tau-PET hersenscans ook ingezet kunnen worden in de geheugenkliniek, bijvoorbeeld om de diagnose dementie door de ziekte van Alzheimer te ondersteunen. De uitkomsten van haar onderzoek dragen bij aan de kennis van de ontstaansmechanismen van de ziekte van Alzheimer en aan de klinische implementatie van tau-PET hersenscans.

De promotieplechtigheid vindt plaats in het Auditorium van het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit van Amsterdam. De verdediging van het proefschrift is ook online te volgen via het YouTube kanaal van bureau pedel – Vrije Universiteit.

Korte video promotie

In de onderstaande korte video legt Emma uit wat zij onderzocht heeft en wat de uitkomsten zijn van zijn promotieonderzoek. 

Vijf vragen aan Emma

Wie ben je?

Mijn naam is Emma Coomans, ik ben 28 jaar en ik ben onderzoeker bij het Alzheimercentrum Amsterdam.

Waarom ben je onderzoek gaan doen?

Ik ben altijd al gefascineerd geweest door de hersenen, en dat is ook waarom ik Neurowetenschappen ben gaan studeren aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Tijdens mijn studie heb ik geleerd welke afwijkingen allemaal voor kunnen komen in de hersenen bij mensen met dementie. Hoe meer ik hierover te weten kwam, hoe meer ik mij realiseerde dat we een heleboel dingen juist nog niét weten. De reden dat ik onderzoek ben gaan doen is omdat ik meer wilde weten over de oorzaak van dementie.

Wat heb je onderzocht?

De ziekte van Alzheimer wordt gekenmerkt door twee eiwitten die ophopingen vormen in de hersenen. Een van die eiwitten is het tau-eiwit. Deze tau-eiwitten kunnen we gedurende het leven bekijken met een specifiek type hersenscan: een PET scan. Met een tau-PET scan kunnen we onderzoeken hoeveel tau-eiwitten er in de hersenen zitten en wáár deze tau-eiwitten zich precies bevinden. In mijn onderzoek heb ik gebruik gemaakt van tau-PET hersenscans om meer te weten te komen over de oorzaak van dementie bij mensen met de ziekte van Alzheimer.

Wat heb je gevonden?

Ik heb in grote lijnen drie dingen gevonden:

1. Allereerst heb ik gevonden dat de ophoping van tau eiwitten in de hersenen beïnvloedt wordt door zowel genetische factoren als omgevingsfactoren. Dit is een belangrijk resultaat, omdat omgevingsfactoren (zoals leefstijlfactoren) misschien een aangrijpingspunt kunnen zijn voor het voorkomen van dementie.
2. Ten tweede heb ik gevonden dat vaatschade in de hersenen kan leiden tot een snellere ophoping van tau eiwitten, en dat de ophoping van tau eiwitten vervolgens kan leiden tot schade aan de hersenen. Dit onderstreept de schadelijke rol die tau heeft in de hersenen.
3. Ten derde heb ik gevonden dat tau-PET hersenscans goed ingezet kunnen worden voor de diagnose van patiënten met dementie door de ziekte van Alzheimer.

Wat levert dit op voor de patiënt?

Mijn onderzoek laat zien dat tau-eiwitten een belangrijke rol spelen in het ontstaan van dementie door de ziekte van Alzheimer. Daarnaast laat mijn onderzoek zien dat tau-PET hersenscans de diagnose van dementie door de ziekte van Alzheimer kunnen ondersteunen. In de toekomst wil ik graag onderzoeken of tau-PET hersenscans ingezet kunnen worden om te voorspellen hoe snel iemand met dementie achteruit zal gaan en wat voor soort klachten iemand zal krijgen.