Promotie Jolien Leijenaar

Vandaag, dinsdag 11 januari 2022, om 11:45 uur promoveert Jolien Leijenaar op het proefschrift getiteld: Streamlining VCI: Heterogeneity and treatment response. Prof. dr. Wiesje van der Flier en prof. dr. Frederik Barkhof zijn haar promotoren en dr. Niels Prins copromotor. Jolien heeft gevonden dat patiënten met vaatschade in de hersenen enorm van elkaar verschillen. Niet alleen in welke vaatschade zij hebben, maar ook welke symptomen zij ervaren en ook hoe zij op medicatie reageren. De resultaten van het onderzoek betekenen dat er in de toekomst voor elke patiënt met vaatschade in de hersenen gekeken moet worden naar welke medicijn voor hem of haar het beste is. Met de Stream-VCI studie hebben Jolien en haar collega’s een stap gezet naar medicatie op maat.  Dit zal in vervolgonderzoek nog verder onderzocht moeten worden.

Vanwege Covid-19 mag er geen publiek aanwezig zijn daarom is de verdediging van Jolien online te volgen via het YouTube kanaal van bureau pedel – Vrije Universiteit (https://www.youtube.com/c/VUBeadlesOffice). De plechtigheid zal ongeveer tot 13:00 duren.

Korte video promotie

In de onderstaande korte video legt Jolien uit wat zij onderzocht heeft en wat de uitkomsten zijn van haar promotie.

Behandeling van patiënten met vasculaire cognitieve stoornissen

Er zijn verschillende oorzaken voor dementie. De meest voorkomende en bekendste oorzaak voor dementie is de ziekte van Alzheimer. Bij de ziekte van Alzheimer ontstaan cognitieve problemen doordat de eiwitten amyloid-β en tau, in de hersenen neerslaan. Vasculaire cognitieve stoornissen is een andere veel voorkomende vorm van dementie. Vasculaire cognitieve stoornissen of de Engelse term Vascular Cognitive Impairment (VCI) is een verzamelterm voor alle cognitieve stoornissen die veroorzaakt worden door alle vormen van vaatschade in de hersenen. Onder VCI vallen zowel mensen met subjectieve klachten (dat wil zeggen, klachten van het geheugen zonder dat we deze kunnen objectiveren bij onderzoek), als mensen met milde cognitieve stoornissen als mensen met dementie. Het doel van dit proefschrift was om een eerste stap in de richting te zetten van een behandeling voor patiënten met VCI.

De hypothese van Jolien en collega’s was dat de verschillen in symptomen tussen patiënten veroorzaakt wordt door de grote verschillen in soorten vaatschade in de hersenen en de locatie waar deze schade zich bevindt. Eén van de belangrijkste redenen is dat er nog steeds geen geregistreerde behandeling is voor deze patiënten. In het proefschrift hebben ze ten eerste onderzoek gedaan naar verschillen tussen patiënten met vaatschade in de hersenen en vervolgens onderzoek gedaan naar een mogelijke behandeling voor deze specifieke patiëntengroep.

Conclusie proefschrift

Op basis van dit proefschrift kunnen de onderzoekers concluderen dat VCI een zeer heterogeen ziektebeeld is. Deze heterogeniteit wordt veroorzaakt door verschillende soorten vaatschade in de hersenen en de aanwezigheid van bijkomende alzheimerschade. Jolien heeft in dit proefschrift aangetoond dat het monoaminerge neurotransmittersysteem een aangrijpingspunt kan zijn voor een behandeling met methylfenidaat in specifieke patiënten met VCI. Daarnaast zouden cholinesteraseremmers wel effectief kunnen zijn bij patiënten met VCI en bijkomende alzheimerschade. Dit zou in een toekomstige studie verder onderzocht moeten worden. De resultaten van dit proefschrift dragen bij aan de ontwikkeling van een toekomstige behandeling op maat voor patiënten met VCI.

Online proefschrift: Jolien Leijenaar (publicatie-online.nl)
Wachtwoord 155080