Promotie Marta Scarioni

Op 12 september 2023 om 11:45 uur verdedigt Marta Scarioni haar proefschrift getiteld: ‘Clinicopathological correlations in frontotemporal dementia‘ aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Frontotemporale dementie (FTD) is een neurodegeneratieve aandoening met diverse klinische syndromen, waaronder gedrags-, taal- en motorische symptomen. De vroege diagnose van FTD blijft een uitdaging voor de neuroloog, omwille van de gevarieerde klinische verschijnselen en de overlap met primaire psychiatrische ziekten. De pathologie van FTD kenmerkt zich door drie verschillende soorten van abnormaal gevouwen eiwitten: TDP-43, MAPT en FUS. Naast de hoofdpathologie worden bijkomende pathologieën (co-pathologieën) vaak geobserveerd in hersendonoren met FTLD. Bij de grote meerderheid van patiënten met FTD is de onderliggende pathologie moeilijk of niet te voorspellen op basis van het klinisch syndroom.

De onderzoeksdoelen van het proefschrift van Marta zijn:

1. Om de relatie tussen neuropsychiatrische symptomen van FTD en de onderliggende pathologie te onderzoeken.
2. Om de relatie te onderzoeken tussen neuropsychiatrische symptomen van FTD en de lokalisatie en belasting van verschillende pathologische eiwitten in de hersenen.
3. Om de rol van co-pathologieën te onderzoeken bij de klinische verschijnselen in FTD.

Uit haar proefschrift blijkt dat psychiatrische symptomen een centraal kenmerk van FTD zijn en wijzen op het subtype van onderliggende pathologie. Subcorticale hersenregio’s – zoals de hippocampus – en niet-FTLD co-pathologieën spelen een rol in de klinische verschijnselen van FTLD. De verdere karakterisering van klinische kenmerken die wijzen op onderliggende pathologie zal het begrip van FTD verbeteren met betrekking tot de complexe relatie met primaire psychiatrische aandoeningen de meest kritisch aangetaste hersengebieden en netwerken, en de specifieke rol van verschillende (co-) pathologieën.

De promotieplechtigheid vindt plaats in het Auditorium van het hoofdgebouw van de Vrije Universiteit Amsterdam. De verdediging van het proefschrift is ook online te volgen via het YouTube kanaal van bureau pedel – Vrije Universiteit Amsterdam.

Korte video promotie

In de onderstaande korte video legt Marta uit wat zij onderzocht heeft en wat de uitkomsten zijn van haar promotieonderzoek.

Vijf vragen aan Marta

Wie ben je?
Mijn naam is Marta Scarioni, ik ben 34 jaar oud, ik kom uit Italië en ik ben neuroloog.

Waarom ben je onderzoek gaan doen?
Onderzoek is een creatief proces waar men kan vragen stellen en een project kan ontwikkelen om de antwoorden te vinden. Ik vind dit zeer stimulerend.

Wat heb je onderzocht?
Mijn thesis gaat over een vorm van dementie op jonge leeftijd, frontotemporale dementie (FTD). Dankzij patiënten die hebben gekozen om hun hersenen te doneren, heb ik de relatie onderzocht tussen psychiatrische symptomen van FTD en de onderliggende pathologische eiwitten.

Wat heb je gevonden?
Ik heb gevonden dat psychiatrische symptomen vaak voorkomen in FTD en dat zij kunnen wijzen op specifieke onderliggende eiwitten.

Wat levert dit op voor de patiënt?
Door deze bevindingen kunnen wij een vroegere en meer precieze diagnose stellen en het beloop van de ziekte beter voorspellen.