Publicatie: Nieuwe computer tool ondersteunt arts bij keus: Alzheimereiwitten bepalen of niet?

Een nauwkeurige diagnose van de ziekte van Alzheimer, is belangrijk voor goede behandeling. Alzheimereiwitten in het hersenvocht (eiwitmarkers) spelen hierbij een steeds grotere rol. Maar bij wie moeten artsen nou hersenvocht afnemen en bij welke patiënt niet? Om deze keuze te vergemakkelijken, ontwikkelden onderzoekers van Alzheimercentrum Amsterdam, samen met Europese collega’s, een computer tool. Hanneke Rhodius-Meester legt uit hoe de tool artsen kan ondersteunen in deze moeilijke beslissing.

Hanneke Rhodius- Meester is klinisch geriater en onderzoeker bij Alzheimercentrum Amsterdam

Richtlijnen voor hersenvocht afname onduidelijk

Een tijdige en nauwkeurige diagnose van de ziekte van Alzheimer is belangrijk. En door de komst van alzheimereiwitten in het hersenvocht kunnen we tijdens leven de ziekte nauwkeurig vaststellen. De huidige richtlijnen adviseren dan ook het gebruik van deze eiwitmarkers in de praktijk. Echter deze richtlijnen zijn globaal en moeilijk te vertalen naar de het dagelijks werk van geheugenpoliklinieken.

Dagelijks dilemma

Bij welke patiënt is het nu nuttig om alzheimereiwitten te bepalen? En bij wie draagt het niets bij, dus is het beter om de ruggenprik achterwege te laten? Voor artsen op de geheugenpolikliniek is dit een dagelijks dilemma. Waarom? Omdat het bepalen van de eiwitmarkers geld kost en omdat er een ruggenprik nodig is om het CSF te verkrijgen. En bovendien wordt de diagnose niet altijd duidelijker door eiwitmarkers.

Kunstmatige intelligentie

Tools die de juiste patiënt selecteren, zijn daarom nodig. Als artsen van tevoren weten hoe alzheimereiwitten voor een specifieke patiënt kunnen bijdragen, kunnen ze beter bepalen of hersenvocht afnemen nuttig is. Ook kunnen ze dan beter uitleggen aan de patiënt wat de mogelijke toegevoegde waarde van de eiwitmarkers is. In dit project gebruikten de onderzoekers kunstmatige intelligentie om dit probleem op te lossen.

>>  Lees deze publicatie hier.

Computertool helpt

De onderzoekers maakten in de computer tool gebruik van nagebootste eiwitmarker waardes. Door deze te combineren met andere diagnostische tests (hersenscan en cognitieve testen), voorspelt de tool bij welke patiënt eiwitmarkers de betrouwbaarheid van diagnose verbetert en bij wie ze niet bijdragend zijn. Bij een kwart van de patiënten bleken de eiwitmarkers toegevoegde waarde te hebben. Door deze computer tool kan de arts gewogen beslissen met de patiënt om wel of geen hersenvocht af te nemen.

Artikel gepubliceerd in PLOS ONE

De resultaten zijn op 15 januari gepubliceerd in PLOS ONE. De tool ontwikkelden de onderzoekers samen met Combinostics, een bedrijf dat software ontwikkelt om artsen te helpen in de diagnostiek van dementie.

Alzheimercentrum Amsterdam loopt internationaal voorop op het gebied van onderzoek naar dementie. Het centrum zet zich voortdurend in diagnostiek en behandeling te verbeteren.

Dit samenwerkingsproject is medegefinancierd met PPS-toeslag die door Health-Holland, Topsector Life Sciences & Health, beschikbaar is gesteld aan de Samenwerkende Gezondheidsfondsen ter stimulering van publiek-private samenwerkingen. Aanvullende financiering is verkregen via bijdragen van gezondheidsfondsen.