Uniek tweelingenonderzoek naar genetische factoren

In de informatiekrant voor donateurs de ‘Eigenwijs’ staat in de laatste editie een artikel en een oproep om het tweelingenonderzoek te steunen. Het tweelingonderzoek (Twin60++) is dit jaar bij Alzheimercentrum Amsterdam het ‘onderzoek in de etalage’. Dit betekent dat we voor dit onderzoek extra aandacht en financiële steun vragen.

Oorsprong van alzheimer achterhalen om behandeling en uiteindelijk genezing dichterbij te brengen

In het Alzheimercentrum Amsterdam wordt bijzonder tweelingenonderzoek gedaan dat uniek is in de wereld. Dr. Pieter Jelle Visser en dr. Anouk den Braber en hun team onderzoeken eeneiige tweelingen om de invloed van erfelijke factoren op het ontstaan van de ziekte van Alzheimer te achterhalen. Hiermee hopen ze meer te weten te komen over de erfelijke achtergrond van het wel of niet krijgen van geheugenproblemen.

Pieter Jelle: “De tweelingen in ons onderzoek hebben honderd procent dezelfde genen. Als een van de twee wel ziek wordt en de ander niet, dan spelen niet-erfelijke factoren een rol. Dat kunnen verschillen in omgevingsfactoren zijn, zoals hun leefstijl. Heeft de een bijvoorbeeld meer bewogen tijdens het leven of gezonder gegeten?”

Tweelingen langdurig volgen

In het tweelingenonderzoek worden 99 oudere tweelingenparen die cognitief (dat is het vermogen om kennis op te nemen en te verwerken) gezond zijn, gevolgd. Anouk vertelt: “Bij de start van het onderzoek in 2014 kregen zij vragenlijsten over hun leefstijl, een MRI- en een PET-scan. En we namen bloed en hersenvocht af.” In 2017 kwamen de deelnemende tweelingen terug voor dezelfde onderzoeken en bestudeerden de onderzoekers of er in de tussentijd iets was veranderd. “Nu komen de tweelingen voor de derde ronde terug en proberen we te achterhalen wat de eventuele invloed van de omgeving is op de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer,” licht Pieter Jelle toe. Anouk vult aan: “Hoewel de tweelingen genetisch identiek zijn, zien we wel verschillen in de hoeveelheid stapeling van het ‘alzheimer-eiwit’ amyloid in de hersenen.” Anouk vervolgt: “Dan is de vraag: hoe kan het dat de één wel deze stapeling heeft en de ander niet?” De oorzaak voor dit verschil ligt dus niet in de genen, maar in omgevingsfactoren.

De rol van omgevingsfactoren

Welke omgevingsfactoren een rol spelen bij de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer kunnen de onderzoekers helaas niet zeggen. Pieter Jelle: “Het is duidelijk dat de omgeving, zoals  leefstijl een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van alzheimer. Wij willen de tweelingen gedurende een langere tijd blijven volgen, omdat de ontwikkeling van alzheimer meer dan tien jaar kan duren.” Hoe beter we de oorsprong kunnen achterhalen, des te groter wordt de kans om alzheimer te kunnen behandelen en uiteindelijk te genezen. “Dát is onze droom en daar kunnen we alle hulp heel goed bij gebruiken,” sluit Anouk af.

Dr. Pieter Jelle Visser en dr. Anouk den Braber: ‘Dit onderzoek geeft inzicht in de niet-erfelijke factoren bij alzheimer.’

Meer informatie

• Onderzoek in de etalage: Tweelingonderzoek
• Artikel: Tweelingen geven inzicht in alzheimer (sept 2019)
• Tweelingen-onderzoek bij EenVandaag NPO1 (juli 2019)

Steun tweelingonderzoek

Uw hulp is hard nodig! Vul het formulier in of maak een bedrag naar keuze over naar:

IBAN NL 46 INGB 0000 0048 18
T.n.v. Stichting VUmc Fonds
O.v.v. ‘Alzheimercentrum – Tweelingonderzoek’.

Iedere gift is welkom!

Meer informatie of vragen

Voor vragen over het onderzoek kunt u contact opnemen met: Projectbureau van Alzheimercentrum Amsterdam op telefoonnummer 020-4440816. Vragen over doneren kunt u stellen aan onze relatiemanager Sylvia Voogt op telefoonnummer 06-11 586 169 of per e-mail naar s.voogt@amsterdamumc.nl.