Tau-PET-scan als voorspeller van cognitieve achteruitgang
Datum: 28 juni 2021Senior onderzoeker Rik Ossenkoppele heeft aangetoond dat de uitslag van een tau-PET-scan een goede voorspeller is van toekomstige achteruitgang in cognitieve functies zoals bijvoorbeeld het geheugen. Vandaag verschijnt dit in een publicatie in het vooraanstaande wetenschappelijk tijdschrift JAMA Neurology. Over deze publicatie is een (Engelstalige) podcast gemaakt waarin Ossenkoppele over de bevindingen vertelt.
De oorzaak van de ziekte van Alzheimer is het samenklonteren van de twee eiwitten amyloid en tau. Het stellen van de diagnose van alzheimer is de afgelopen jaren sterk verbeterd door het gebruik van zogenaamde biomarkers. Op het gebied van een prognose, het voorspellen van het ziektebeloop, is nog veel winst te behalen. Het meten van het tau-eiwit zichtbaar met behulp van PET-scans kan daar mogelijk aan bijdragen.
PET-scan
Een PET-scan levert een doorsnee van de hersenen op waarop te zien is hoeveel tau-eiwit aanwezig is. Onderzoekers weten inmiddels dat tau sterk samenhangt met de ernst van de klachten van de patiënt. Er zijn echter grote verschillen tussen patiënten. Waarom ontwikkelt de ziekte zich bij de ene persoon snel en agressief en is het beloop bij een ander relatief mild?
Internationale studie
In een nieuwe grootschalige internationale studie onder leiding van senior onderzoeker Rik Ossenkoppele werd aangetoond dat de hoeveelheid tau-eiwitten in de hersenen (gemeten met tau-PET-scan) een goede voorspeller is van toekomstige achteruitgang in cognitieve functies zoals bijvoorbeeld het geheugen. Dit was met name het geval bij mensen in een heel vroeg stadium van de ziekte van Alzheimer die de studie ingingen met alleen milde symptomen of zelfs zonder klachten.
De tau-PET-scan voorspelde de achteruitgang beter dan andere technieken die momenteel veel gebruikt worden in de kliniek, zoals MRI of amyloid-PET-scans. Tau-PET-scans kunnen dus mogelijk bijdragen aan een nauwkeurigere prognose in de kliniek en in de toekomst bij medicijnonderzoek de meest geschikte deelnemers te selecteren.
Vervolgstappen
De tau-PET-scan kan vooralsnog niet in de praktijk ingezet worden voor diagnostiek bij alzheimerpatiënten. In mei 2020 heeft de Amerikaanse Geneesmiddelen Agentschap (FDA) goedkeuring gegeven voor het gebruik van de scan voor diagnostiek van de ziekte van Alzheimer in Amerika. Totdat er toestemming komt van de European Medicines Agency (EMA), wordt deze techniek vooral ingezet voor wetenschappelijk onderzoek, om de ontwikkeling van de ziekte beter te begrijpen. De amyloid-PET-scans wordt nu in de praktijk gebruikt.
Podcast
Over deze publicatie is een Engelstalige podcast gemaakt waarin Ossenkoppele over de bevindingen vertelt.