Kloppen onze vermoedens over verhoogde hersenactiviteit in een vroeg stadium van de ziekte van Alzheimer? Onderzoekers van de nieuwe T-REX-studie gaan dat uitzoeken bij mensen met een erfelijk Alzheimer-gen.
T-REX staat voor Translatie van netwerk hypeREXcitabiliteit bij de erfelijke ziekte van Alzheimer.
De onderzoekers hopen met dit project al in een zeer vroeg ziektestadium veranderingen te kunnen vinden die helpen het ontstaan van de ziekte van Alzheimer beter te begrijpen en uiteindelijk aanknopingspunten voor behandeling te vinden. Op dit moment is er nog geen manier om met zekerheid te zeggen wie dementie door de ziekte van Alzheimer krijgt.
Van muis naar mens
Onderzoek bij muizen met de ziekte van Alzheimer toont aan dat al in een vroege fase van de ziekte een onbalans is tussen remmende en activerende hersencellen. Dat lijkt er voor te zorgen dat hersencellen van deze muizen actiever zijn dan die van gezonde muizen. Het is nog onduidelijk in hoeverre deze onderzoeksresultaten uit muizen ook van toepassing zijn op de mens. Daarom willen onderzoekers van de T-REX-studie van Alzheimercentrum Amsterdam magnetische hersengolven bestuderen bij gezonde mensen met een erfelijk Alzheimer-gen. Bij mensen met een zeldzaam Alzheimer-gen in hun erfelijke materiaal kunnen we meestal goed voorspellen op welke leeftijd de eerste symptomen van de ziekte optreden. Dit geeft onderzoekers mogelijkheid om onderzoek te doen in de aanloopfase van de ziekte. Dat is het moment waarin mogelijk schade aan de hersenen nog omkeerbaar is en de ziekte misschien zelfs nog kan worden tegengehouden.
Hersenactiviteit vergelijken tussen verschillende groepen
Onderzoekers van de T-REX-studie meten hersenactiviteit met behulp van een magnetoencefalogram (afgekort MEG), een moeilijk woord voor ‘hersenschrift’ of ‘hersenfilmpje’. Een MEG-apparaat vangt magnetische signalen op die de hersenen zelf opwekken en kan daarmee op een veilige en snelle manier hersenactiviteit in beeld brengen. MEG-signalen kunnen daarnaast ook functionele verbindingen tussen verschillende hersendelen in kaart brengen. De T-REX-onderzoekers vergelijken de onderzoeksresultaten van gezonde mensen met een Alzheimer-gen met resultaten van gezonde mensen en patiënten met alzheimer zonder Alzheimer-gen. Daarnaast worden de resultaten van mensen met een Alzheimer-gen vergeleken met resultaten van muizen met soortgelijke Alzheimer-genen. Om de resultaten van muizen en mensen te kunnen vergelijken gebruiken we een computermodel. Dit computermodel maakt het mogelijk om aannames te doen over mogelijke oorzaken van veranderingen in de activiteit van de hersenen. Uiteindelijk leidt dit ertoe dat we de ziekte van Alzheimer steeds een beetje beter leren begrijpen.
T-REX is mogelijk dankzij subsidie van ZonMW.
Hoe weet je of je een alzheimer gen hebt?
We hebben je vraag doorgezet aan de onderzoeker. We komen er op terug. Astrid van het Alzheimercentrum
Hartelijk bedankt voor uw vraag.
U weet of u een dominant Alzheimer-gen in uw erfelijke materiaal heeft als u dit heeft laten testen.
Dementie door de dominant erfelijke variant van de ziekte van Alzheimer komt maar heel weinig voor. Wanneer de ziekte van Alzheimer veelvoudig voorkomt in uw familie en dit al op relatief jonge leeftijd begint, denk aan jonger dan 60 jaar, dan kunt u eventueel met uw huisarts bespreken of er voldoende redenen zijn om u te laten testen op een Alzheimer-gen.